چک و شرح مختصر آن(آموزش صوتی)
فهرست مطلب
چک و شرح مختصر آن (مصوب ۱۴۰۰.۰۱.۲۹)
- چک همانند برات متضمن دستور پرداخت است
- در برات با مقوله قبول و نکول مالی مواجه هستیم امادر چک چنین نیست اگر محل چک نزد محال علیه تامین شده باشد مکلف به پرداخت است و در غیر این صورت تکلیفی به پرداخت ندارد
- دارنده چک قبل از سررسید نمی‌تواند با مراجعه به بانک از بانک تقاضا قبولی چک را بنماید
- آیا عملیاتی که با اسناد تجاری انجام میشود مثل صدور و ظهرنویسی در شمار اعمال تجاری محسوب می شوند؟
- در خصوص برات پاسخ مثبت است
- در خصوص چک و سفته پاسخ منفی است
- اما اگر سفته و چک توسط دو تاجر صادر یا ظهرنویسی شوند یک عمل تجاری تبعی است
مزایای چک نسبت به دیگر اسناد تجاری
- رسیدگی به دعوای چک فوری و خارج از نوبت است( م۱۶ق.ص.چ)
- منظور رسیدگی بدون دعوت طرفین نیست
- در صورت صدور چک پرداخت نشدنی صادرکننده با محدودیت هایی مثل عدم امکان گشایش حساب بانکی جدید و دریافت تسهیلات ، ضمانت نامه بانکی مواجه میشود که به آن سوء اثر می گوییم (م۵ مکرر ق.ص.چ)
- چک در حکم سند لازم الاجراست (م۲ق.ص.چ)
- برای چک میتوان بدون نیاز به طرح دعوا و بدون نیاز به پرداخت هزینه دادرسی و بدون نیاز به صدور رای » تقاضای صدور اجراییه کرد و برای وصول چک اجراییه صادر کرد و مال صادرکننده را توقیف و وی را جلب نمود (م۲۳ق.ص.چ)
- صدور چک پرداخت نشدنی جز در استثنائاتی قابل تعقیب کیفری است (م۷ق.ص.چ)
- صدور چک به نمایندگی» نماینده و اصیل هر دو نسبت به وجه چک مسئولیت تضامنی دارند
- رسیدگی به دعوای چک فوری و خارج از نوبت است( م۱۶ق.ص.چ)
متعهد له و متعهدین چک
- صادر کننده
- دارنده (محال له)
- ظهرنویس
- محال علیه
شرایط شکلی چک
- امضای صادر کننده
- با مهر امکان پذیر نیست
- نام صادر کننده چک
- مبلغ چک
- نام محال علیه
- محل صدور منظور همان محلی که وجود یا اعتباری که صادر کننده چک نزد محال علیه دارد.
- دستور پرداخت
- گیرنده چک
- در حال حاضر امکان صدور چک سفید امضا بدون تاریخ یا بدون مبلغ یا در وجه حامل وجود ندارد زیرا سامانه صیاد در حین صدور چک باید تمامی فیلم های مربوط تکمیل شود در غیر این صورت اصلاً ثبت نمی شود
- در حال حاضر زمان صدور چک چه زمانی است که علاوه بر تکمیل و امضای چک کاغذی مندرجات چک را در سامانه صیاد وارد کند و دارنده چک وارد سامانه صیاد شده و مراتب را تایید کند
- امضای صادر کننده
اوصاف چک
- چک حتماً باید کتبی باشد
- چک شفاهی تابع مقررات مدنی است و نوعی حواله محسوب می شود
- محال علیه چک فقط بانک است
- چک حتماً باید کتبی باشد
ضمانت اجرای عدم رعایت شرایط شکلی چک
- اگر چک بدون امضا باشد » اصلا سند نیست
- ضمانت اجرای تخلف از سایر شروط این است که سند تجاری محسوب نمی شود و یک سند مدنی است
دارنده چک
- مطابق قانون جدید چک صدور و ظهرنویسی در وجه حامل ممکن نیست
- اگر چک در وجه شخص معین عبارت حواله کرد خط خورده باشد و انتقال پیدا کند این انتقال از حیث مقررات مدنی قابل استناد است
- اگر چک در وجه شخص معین عبارت حواله کرد خط نخورده باشد چک قابل ظهرنویسی است و انتقال آن تابع مقررات تجاری است
- گاهی ممکن است صادر کننده چک در قسمت دارنده چک به جای نام شماره حساب درج نماید که فقط به همان شماره حساب قابل وصول است
- اگر اشخاص در صندوق های قرض الحسنه یا موسسات مالی و اعتباری حساب جاری داشته باشند و دستور پرداخت را صادر کنند این دستور پرداخت تابع مقررات مدنی است و از مزایای اسناد تجاری محروم است چراکه همانطور که قبلاً بیان شد محال علیه در چک فقط بانک می باشد بنابراین دارنده سند مذکور در صورت عدم موجودی کافی فقط می تواند علیه صادر کننده دعوا طرح کند
مبلغ چک
- مبلغ چک میتونه وجه رایج و ارز خارجی باشه
- اگر نوع پولی که در چک درج شده با پولی که حساب جاری بر مبنای آن افتتاح شده یکسان نباشد بانک از پرداخت آن خودداری می کند
- در حالت فوق چک همچنان یک سند تجاری است بنابراین میتواند به نحوه تضامنی علیه مسئولین طرح دعوا نماید همچنین میتواند در دعوای کیفری نماید
محل چک
- مطابق ماده ۳۱۱ وجود محل در زمان صدور چک شرط صحت چک بود اما طبق قانون صدور چک وجود محل در زمان صدور آن شرط اعتبار چک دانسته نشده است بنابراین این مقرره قانون تجارت را نسخ کرده
- اوراق تجاری که محال علیه به وکالت از صادر کننده چک وصول کرده است و وجه آن را به حساب منظور داشته است می تواند محل چک واقع شود اما اوراق تجاری که صادر کننده برای وصول مبلغ آنها را در اختیار با نگذاشته و بانک هنوز مبلغ آن را وصول نکرده نمی تواند محل چک واقع شود
- اگر شخصی براتی صادر کرده که بانک برات گیر آن است و آن را به شخص دیگری داده و بانک برات را قبول میکند و در نتیجه به عنوان براتگیر نسبت به آن برات متعهد می شود حال اگر دارنده آن برات چکی بر عهده آن بانک صادر کند آن چک بلامحل نیست زیرا می توان طلبی را که صادر کننده چک به جهت برات از آن بانک دارد به عنوان محل برات تلقی کرد
- فوت حجر ورشکستگی صادر کننده چک یا هر یک از ظهر نویسان مانع پرداخت وجه چک توسط بانک نیست
سررسید چک
- در حال حاضر صدور چک وعده دار بلااشکال است
- چک وعده دار از کلیه مزایای چک برخوردار است جز امکان طرح شکایت کیفری
- در حال حاضر طبق تبصره ۲ ماده ۶ قانون صدور چک چک موردی برای پرداخت های وعده دار است
- چک وعده دار به دو صورت صادر می شود
- در قسمت بالا سمت راست چک تاریخ صدور چک درج شده یک تاریخ موخر درج می کنی
- در قسمت فوقانی سمت راست چک محل درج تاریخ صدور می باشد تاریخ را بنویسیم اما در متن چک تاریخ سررسید را درج نماییم
- در حال حاضر صدور چک وعده دار بلااشکال است
جهت صدور چک
- در قانون تجارت درج جهت صدور در اسناد تجاری لازم نیست
- اما در دستورالعمل بانک مرکزی در مواردی درج جهت صدور چک در سامانه صیاد الزامی است
- برای چکهای با مبلغ بیش از یک میلیارد ریال برای اشخاص حقیقی دارای حساب غیر تجاری
- برای چک های با مبلغ بیش از ۱۰ میلیارد ریال برای اشخاص حقوقی و حقیقی دارای حساب تجاری
- منظور از حساب تجاری یعنی حسابی که برای فعالیت های اقتصادی (دریافت کد اقتصادی )
- در چک های فوق الذکر در صورت انتقال نیز جهت انتقال هم باید در سامانه درج شود
- در موارد فوق در جهت در سامانه صیاد الزامی است نه در روی خود چک
- اگر در موارد فوق جهت را در سامانه صیاد درج نکنیم چک قابل صدور یا انتقال در سامانه صیاد نیست
- درج جهت صدور چک در هر حالت نسبت به صادرکننده و دارنده چک اقرار کتبی محسوب می شود و علیه آنها قابل استناد است
دستور پرداخت در چک های مشروط و تضمینی
- در اسناد تجاری وصف تنجیزی جاری است و نباید چک را به صورت مشروط صادر نمود
- اگر چک به صورت مشروط صادر شود سند و شرط صحیح است اما موجب می شود که سند تجاری تلقی نشود
- البته بانک به شرط مذکور توجه نمی کند و در صورت کفایت موجودی وجه چک را پرداخت میکند در غیر این صورت گواهی عدم پرداخت صادر می کند
- در صورت صدور گواهی عدم پرداخت چک مشروط یا تضمینی دارنده با مراجعه به دادگاه باید ثابت کند که شرط حاصل شده یا تضمین ایفا نشده و در نتیجه مستحق دریافت وجه می باشد
- چکی که دارای شرط یا تضمینی باشد فقط میتوان دادخواست حقوقی داد و امکان طرح شکایت کیفری را ندارد
- اگر چک به صورت مشروط یا تضمینی باشد تقاضای صدور اجراییه ثبتی و تقاضای صدور اجراییه فوری قضایی برای وصول چک امکان پذیر نیست .
- علاوه بر این که میتوان در روی چک عبارت تضمین یا مشروط را درج کرد ممکن است در سامانه صیاد در قسمتی که برای درج جهت صدور چک تعبیه شده هدف صدور آنچه که همان تضمین یا مشروط است را درج کنیم
- در صورتی که در خود برگه چک تضمینی یا مشروط بودن آن درج شود ولی در سامانه صیاد درج نشود بازهم یک چک مشروط یا تضمینی است .
- اگر چکی بابت تضمین یا به صورت مشروط صادر شده باشد مبدا خسارت تاخیر تادیه از چه زمانی است؟
- اگر شرط یا تضمینی بودن در متن چک درج شده باشد» تاریخ حصول شرط یا عدم انجام تعهدات موضوع تضمین شروع محاسبه خسارت تاخیر تادیه است
- اگر شرط یا تضمینی بودن در متن چک درج نشده باشد
- اگر چک در مالکیت دارنده مستقیم باشد یا به ثالث فاقد حسن نیت منتقل شده باشد» تاریخ حصول شرط یا عدم انجام تعهدات موضوع تضمین شروع محاسبه خسارت تاخیر تادیه است
- اگر چک به ثالث دارای حسن نیت منتقل شده باشد» تاریخ مندرج در چک شروع محاسبه خسارت تاخیر تادیه است
اقسام چک
- چک عادی
- چک تایید شده » بانک تادیه وجه چک را تایید میکند
- در چک عادی و چک تایید شده صادر کننده شخص عادی است
- در چک تایید شده بانک مبلغ چک را مسدود می کند در غیر این صورت در صورت عدم کفایت موجودی بانک مسئول است
- چک تضمین شده » صادرکننده چک بانک است در واقع بانک هم محال علیه قرار میگیرد هم صادر کننده
- چک تضمین شده متضمن دستور پرداخت نیست بلکه نوعی تعهد بانک به پرداخت است
- چک مسافرتی » چه کسی که توسط بانک صادر میکند و وجه آن در هریک از شعب بانک صادر کننده قابل تادیه است
- در چک تضمین شده متقاضی درخواست می کند ولی در چک مسافرتی خود بانک صادر می کند و نیاز به درخواست متقاضی نیست ولی در هر دو دستور پرداخت وجود ندارد بلکه تعهد به پرداخت وجود دارد
- در چک های عادی و تایید شده اثر اصلی دستور پرداخت است
- در چک های تضمین شده و مسافرتی اثر اصلی چک تعهد به پرداخت است
- چک تضمین شده قابل ظهرنویسی نیست
- ابطال چک تضمین شده ظرف یک ماه از تاریخ صدور چک با ارائه اصل چک فقط توسط بانک صادر کننده امکان پذیر است و بعد از مدت مذکور ابطال آن منوط به تکمیل فرم مربوط به مبارزه با پولشویی توسط متقاضی و گزارش شعبه بانک به واحد مبارزه با پولشویی بانک صادر کننده می باشد
- فقط تا یک ماه بعد از صدور آن توسط بانک صادر کننده امکان پذیر است
- در صورت جعل چک تضمین شده یا استفاده از آن مرتکب علاوه بر مجازات مقرر به حکم دادگاه به مدت ۲ تا ۶ سال از گرفتن چک تضمین شده محروم می شود
- چک الکترونیک
- کلیه احکام چک کاغذی در مورد چک الکترونیک جاری است اما در خصوص امکان صدور اجراییه از اداره ثبت به دلیل اینکه در حال حاضر ترتیبات عملی و اجرایی برای چکهای الکترونیکی در آیین نامه اداره ثبت پیش بینی نشده فعل امکان پذیر نیست
- شیوه پرداخت وجه چک توسط بانک
- دارنده چک وجه را دریافت می کند باید پشت چک را مهر یا امضا کند
- بانک مکلف به محض مراجعه دارنده هویت کامل او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید نماید
- در صورت عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی یا اختلاف در مندرجات چک و … بانک از پرداخت آن جلوگیری می کند
گواهی عدم پرداخت
- در چه صورتی گواهی عدم پرداخت صادر می شود
- فقدان موجودی یا کسر موجودی
- عدم مطابقت امضا
- خط خوردگی
- …
شرایط گواهی عدم پرداخت
- به درخواست دارنده چک عدم پرداخت در سامانه یکپارچه بانک مرکزی درج میشود
- نسخه دوم این گواهینامه باید به آخرین نشانی صاحب حساب ارسال شود
- گواهی عدم پرداخت دارای کد رهگیری است و اگر این کد رهگیری و مهر بانک در برگه گواهی عدم پرداخت نباشد نظر مراجع قضایی و ثبتی معتبر نیست
- در چه صورتی گواهی عدم پرداخت صادر می شود
- آدرس صادر کننده که در گواهی عدم پرداخت درج شده برای ابلاغ اوراق قضایی جهت طرح دعوای حقوقی یا کیفری کافی است یا خیر؟
- برای طرح شکایت کیفری کافی است و اگر صادر کننده در آن آدرس شناخته نشود باز هم ابلاغ اوراق صورت می گیرد و نیاز به نشر آگهی نیست
- برای طرح دعوای حقوقی و صدور اجراییه این آدرس کافی نمی باشد و در صورت عدم شناخته شدن صادر کننده در آن آدرس مدیر دفتر اقدام به صدور قرار رفع نقص و همچنین در صورت مجهول المکان بودن نسبت به نشر آگهی در روزنامه اقدام می نماید
طریقه دستور عدم پرداخت وجه چک
- چه اشخاصی می توانند به بانک دستور عدم پرداخت دهند؟
- صادر کننده چک یا ذی نفع یا قائم مقام قانونی
- ذینفع کسی است که چک به نام او صادر یا ظهرنویسی شده یا چک به او واگذار شده مثلاً در حال حاضر مدعی سرقت است
- جهات دستور عدم پرداخت باید ذکر شود مثلاً چک جعل یا خیانت در امانت صورت گرفته
- صادر کننده چک یا ذی نفع یا قائم مقام قانونی
- دستور عدم پرداخت باید کتبی باشد و تسلیم بانک شود
- نسبت به پرداخت چک هایی که توسط بانک صادر شده مثل چک های تضمین شده نمی توان دستور عدم پرداخت داد
- مگر آنکه صادرکننده نسبت به آن ادعای جعل نماید
- بانک بعد از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت آن خودداری می نماید
- در مواردی که دستور عدم پرداخت صادر میشه بانک مکلف وجه را تا تعیین تکلیف آن در مرجع رسیدگی یا انصراف دستور دهنده در حساب مسدودی نگهداری نماید
- حتماً نباید معادل وجه چک را در حساب تامین کنیم تا ابتدا وجه مزبور مسدود شود و سپس تقاضای ما ترتیب اثر داده شود
- اگر چنین چکی از سوی دارنده آن به بانک ارائه شود بانک از پرداخت مبلغ خودداری می کند و گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت صادر و تسلیم میکند
- دستور دهنده مکلف است حداکثر ظرف یک هفته بعد از دستور عدم پرداخت شکایت خود را به مراجع قضایی تقدیم و گواهی شکایت را به بانک تسلیم کند در غیر این صورت دستور خود به خود بلا اثر میشود
- شخصی که دستور عدم پرداخت را داده می تواند از دستور خود عدول کند
- دارنده چک می تواند علیه کسی که دستور عدم پرداخت را داده شکایت کند
- چه اشخاصی می توانند به بانک دستور عدم پرداخت دهند؟
سوء اثر ناشی از صدور چک پرداخت نشدنی یا کسری موجودی چک
- اگر به هر دلیلی چک پاس نشود یکسری ترتیبات تنبیهی برای صادر کننده چک پیش‌بینی‌شده به ترتیب زیر می باشد
- عدم افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید
- عدم امکان دریافت دسته چک جدید حتی برای حسابهای سابق که دسته چک تمام شده دسته چک جدید داده نمی شود
- عدم امکان صدور چک جدید در سامانه صیاد و عدم امکان استفاده از چک موردی
- مسدودی تمام حساب‌ها و کارت‌های بانکی و هر مبلغ صادر کننده نزد تمام بانک ها و موسسات اعتباری داشته باشد به میزان کسری مبلغ چک مسدود خواهد شد
- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات یا صدور ضمانت نامه ارزی و ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی و ریالی
- با توجه به مراتب فوق به غیر بند سوم ممکن است به تشخیص شورای تامین استان درباره بنگاه های اقتصادی در مدت یک سال به حالت تعلیق در بیاید
- این ترتیبات تنبیهی تا رفع سوء اثر از چک بر قرار است
- تنبیهات فوق در خصوص نماینده صادر کننده چک هم اعمال می شود مگر ثابت کند که عدم پرداخت منتسب به او نبوده
- اگر چک به دلیل دستور عدم پرداخت موجب گواهی عدم پرداخت شود در این صورت موجب سو اثر نمی شود و شخص مشمول تنبیهات فوق الذکر نیست مگر همراه با دستور عدم پرداخت دلیل دیگری مثل کسری موجودی هم باعث صدور گواهی عدم پرداخت شده باشد که در این صورت مشمول سوء اثر می باشد
- اگر به هر دلیلی چک پاس نشود یکسری ترتیبات تنبیهی برای صادر کننده چک پیش‌بینی‌شده به ترتیب زیر می باشد
رفع سوء اثر
- در موارد زیر از چه برگشتی رفع اثر میشود و ترتیبات تنبیهی که بیان شد منتفی می شود:
- واریز کسر موجودی و مسدودی آن تا برداشت دارنده چک یا نهایتاً سپری شدن یک سال
- بانک باید ظرف سه روز واریز مبلغ را به دارنده چک اطلاع دهد
- ارائه لاشه چک به بانک
- رضایت نامه محضری رسمی یا نامه رسمی شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیر دولتی
- حکم قضایی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب
- سپری شدن سه سال از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی و کیفری
- واریز کسر موجودی و مسدودی آن تا برداشت دارنده چک یا نهایتاً سپری شدن یک سال
- در موارد زیر از چه برگشتی رفع اثر میشود و ترتیبات تنبیهی که بیان شد منتفی می شود:
- اگر چکی در سامانه صیاد درج نشود» گواهی عدم پرداخت صادر نمی‌شود بنابراین سوء اثر هم ندارد
- چکی که به دلیل عدم مطابقت امضا برگشت خورده باشد برای صادر کننده سوء اثر ایجاد می کند مگر به دلیل برگشت خوردن دستور عدم پرداخت باشد
- اگر که چک به دلیل عدم مغایرت امضا برگشت بخورد و در نتیجه سوء اثر اعمال شود و صاحب حساب وجه چک را در حساب واریز کند و درخواست مسدودی مبلغ و رفع سوء اثر نماید در اینجا دارنده چک علیرغم عدم مطابقت امضا می تواند وجه چک را برداشت نماید چرا که صاحب حساب واریز مبلغ به حساب انتصاب چک به اراده خود را مورد تایید و قبول قرار داده است
اعتبار سنجی برای دادن دسته چک
- مطابق ماده ۶ قانون صدور چک کلیه دسته چک ها باید از طریق اعتبار سنجی صادر شده باشد یعنی برای مثال عوامل متعددی مانند داشتن چک برگشتی تسهیلات معوقه خوش حساب یا بد حساب بودن برای شخصی اعتبار ۵۰۰ میلیون تومانی شناخته شود در این صورت مجموع چک های وصول نشده ای که او می تواند صادر کند ۵۰۰ میلیون تومان است
- اگر بیشتر از سقف فوق چکی صادر شده باشد سامانه صیاد چک را معتبر یا به رسمیت نمی شناسد
- اگر شخص اعتبار سنجی خود را غیر واقعی جلوه دهد یا دریافت دسته چک نامتناسب شخص دیگر را تسهیل کند به مجازات های زیر محکوم می شود
- تا سه سال از دریافت دسته چک و صدور چک جدید و چک موردی محروم میشود
- جزای نقدی درجه ۵ مگر مجازات شدیدتری در قانون پیش‌بینی شده باشد
چک موردی
- طبق نص قانون چک موردی برای اشخاصی قابل استفاده است که دسته چک ندارند
- صدور چک موردی نیز مانند سایر چک ها نیازمند درج سامانه صیاد است
- استفاده از چک موردی ویژه حالتی است که شخص دارای حساب جاری بدون دسته چک است
- برای صدور چک موردی نیاز به اعتبار سنجی و داشتن دسته چک نیست
- اگر برای پرداخت وجه چک موردی موجودی کافی درحساب نباشد تا زمانی که وجه آن پرداخت نشده مشمول موارد تنبیهی مندرج در قانون( سوء اثر) می باشد همچنین شخص نمی تواند دسته چک موردی دیگری یا هر نوع کمک دیگری دریافت نماید
- سایر احکام چک موردی همانند چک عادی می باشد
- طبق نص قانون صدور چک موردی برای پرداخت های وعده دار است نه بی وعده
- چک موردی نمی تواند برای تضمین اجرای تعهدات صادر شود » اگر به این عنوان باشد یک سند مدنی تلقی می شود
- چک موردی هم نمی تواند در وجه حامل باشد
- در قانون هیچ منعی برای انتقال چک موردی وجود ندارد اما در رویه بانکی چک موردی غیر قابل انتقال است و در وجه شخص اولیه قابل وصول است
سامانه الکترونیکی صیاد
- بانک مرکزی باید ظرف دو سال نام اشخاص ورشکسته معسر یا اشخاصی که چک برگشتی صادر کرده‌اند و هنوز رفع اثر نشده » در سامانه صیاد درج کرده و از دریافت دسته چک و صدور چک و استفاده از چک موردی جلوگیری نماید
- اگر اشخاص ورشکسته چک صادر کنند احکام چک با رعایت قواعد ورشکستگی بر آن حاکم است و چک صادره توسط اشخاص ورشکسته یا معسر تابع احکام صدور چک می باشد اما بانک نباید به ایشان دسته چک بدهد
- این ممنوعیت درباره چک هایی که به وکالت صادر شده نیز جاری می باشد
- بانک مرکزی باید امکان استعلام آخرین وضعیت صادر کننده چک شامل سقف اعتبار و سابقه چک برگشتی ظرف سه سال اخیر و میزان تعهدات تسویه نشده را صرفاً برای کسانی که قصد دریافت چک از صادر کننده را دارند فراهم کند
- صدور هر برگ چک منوط به آن است که مبلغ و تاریخ و نام دارنده همراه با شناسه ویژه یکتا در سامانه صیاد درج شود اگر درج نشود یک سند تعهد آور مدنی است
- انتقال چک قبل از تسویه آن بدین طریق ممکن است که دارنده چک هویت شخص جدیدی که قصد انتقال چک به او دارد برای همان شناسه یکتا در سامانه صیاد درج کند
- اگر مالکیت دارنده چک در سامانه صیاد ثبت نشده باشد آنچه که مشمول قانون صدور چک نیست و نهایتا یک تعهدآور مدنی است
- صدور چک در وجه حامل ممنوع و چک باید از طریق درج مبلغ و تاریخ سررسید و مشخصات دارنده در سامانه صیاد درج شود در غیر این صورت یک سند تعهد آور مدنی است
- بعد از ایجاد این سامانه ظهرنویسی چک در وجه حامل هم ممنوع شد مشخصات منتقل الیه باید قید شود
- چک هایی که تاریخ صدور آنها قبل از راه اندازی سامانه صیاد باشد تابع قانون زمان صدور هستند یعنی قانون لاحق عطف به ماسبق نمی شود
- در صورت عدم درج چک در سامانه صیاد تکلیف بانک و دارنده چک چیست ؟
- این سند تجاری نیست صرفاً یک طلب مدنی است
- در صورت مغایرت مندرجات چک و سامانه صیاد تکلیف بانک و دارنده چک چیست ؟
- بانک مندرجات سامانه صیاد را ملاک قرار می دهدمگر مدعی ادعای خود را ثابت نماید
- در صورت ثبت چک در سامانه صیاد و عدم درج مندرجات بر روی چک تکلیف چیست ؟
- دارنده در وصول چک باید خود اقدام به پرکردن مفاد چک نماید چون دادن چک به صورت سفید ظهور در اعطای وکالت برای پر کردن مفاد چک است البته دارنده چک نمی تواند مفادی غیر از آنچه در سامانه صیاد درج شده بنویسد
- اگر صاحب حساب چکی را در تاریخ اول فروردین در سامانه صیاد درج کند و به شخصی بدهد و دارنده چک آن چک را در تاریخ دهم فروردین در سامانه صیاد قبول کند تاریخ صدور چک کدام است؟
- تاریخ صدور چک همان دهم فروردین است زیرا تا قبل از آن که دریافت کننده چک آن را در سامانه صیاد قبول کند صاحب حساب می تواند صدور چک را در سامانه صیاد باطل کند
- آیا بعد از ثبت چک در سامانه صیاد اصلاح و تغییر مندرجات چک امکان پذیر است
- اگر ذینفع (دارنده چک) چک را در سامانه رد کند سپس صاحب حساب می تواند مندرجات آن را تغییر دهد
- آیا میتوان در زمان صدور یک فقره چک در سامانه صیاد امکان نقل و انتقال را سلب کرد؟
- بله می توان در سامانه صیاد گزینه نفی قابلیت انتقال را انتخاب کرد
- اگر انتقال دهد این یک انتقال مدنی است
- بله می توان در سامانه صیاد گزینه نفی قابلیت انتقال را انتخاب کرد
- شرکتی در سال ۹۷ دارای دو مدیر بوده است در آن زمان مقرر بوده است که چک های شرکت با امضای این دو نفر صادر شود این دو مدیر چکی را امضا کردند و به شخصی دادن در آن مقطع درج صدور در سامانه صیاد لازم نبوده است در آن چک مبلغ درج نشده است در سال ۱۴۰۱ و در زمانی که مدیران شرکت تغییر یافته دارنده چک مبلغ چک و تاریخ چک را درج می کند با توجه به آن که پر کردن مفاد چک در زمان مدیران جدید صورت گرفته است چه اشخاصی نسبت به این چک مسئولیت دارد ؟
- نسبت به اینکه شرکت و مدیران امضا کننده( نه مدیران جدید) مسئول اند
- شرکت دارای حساب جاری است چک باید با امضای یکی از مدیران و مهر شرکت صادر شود بر روی چک مزبور امضای مدیر وجود دارد اما مهر درج نشده است چک در سامانه صیاد هم درج شده است آیا چک مزبور از منظر قانون صادر شده تلقی می شود؟
- چک صادر شده تلقی می شود چون در سامانه صیاد درج شده اما پرداخت نمی شود و گواهی عدم پرداخت صادر می شود چرا که نقص امضا دارد
- فقط مدیر امضا کننده مسئول است
- چک صادر شده تلقی می شود چون در سامانه صیاد درج شده اما پرداخت نمی شود و گواهی عدم پرداخت صادر می شود چرا که نقص امضا دارد
- اگر شخصی برگه چکی را تنظیم کند و به طرف مقابل تحویل دهد اما قبل از آن که صادر کننده صدور چک را در سامانه درج کند فوت کند تکلیف چیست؟
- چون در سامانه صیاد درج نشده یک سند تجاری نیست و بانک از پرداخت وجه آن خودداری می کند بنابراین یک طلب مدنی است
- اگر شخصی برگ چک را تنظیم کنم و آن را در سامانه صیاد هم درج کند اما قبل از آن که دارنده وجه چک را وصول کند صادر کننده فوت می کند تکلیف چیست؟
- چون در سامانه درج شده یک سند تجاری محسوب می شود و مطابق قواعد آن باید وجه آن پرداخت شود اما در رویه بانکی به محض ثبت فوت در سامانه ثبت احوال حساب بانکی او مسدود میشود و وجه چک پرداخت نمی شود پس برای وصول وجه چک ناچار به طرح دعوا علیه وراث می باشد
- اگر شخصی برگ چک را تنظیم کند و آن را در سامانه صیاد هم درج کند اما قبل از آن که ذینفع صدور چک را در سامانه صیاد درج کند ذینفع فوت کند تکلیف چیست؟
- چون تایید صدور چک در سامانه صیاد درج نشده این که یک سند تجاری نیست و یک طلب مدنی و وراث دارنده علیه صادر کننده طرح دعوا می کنند
- محسن چکی را با درج در سامانه صیاد صادر کرده است و آن را به صادق داده است صادق ضمن درج در سامانه صیاد آن را به علی انتقال می دهد اگر علی بخواهد چک را به صادق برگرداند و به عنوان ظهرنویس مسئولیتی نداشته باشد چه اقدامی باید بکند
- علی می تواند در سامانه صیاد گزینه «انتقال جهت عودت» چک را انتخاب کند با انتخاب این گزینه برای خود شرط عدم مسئولیت درج کرده این امر موجب میشود که علی بعداً نسبت به چک مسئولیتی نداشته باشد و بعد از آنکه علی چک را در سامانه به صادق بازگرداند و صادق آن را در سامانه به سجاد انتقال دهد در این صورت علی در برابر سجاد مسئولیتی ندارد
